| ||||||||||
به نوشته مطبوعات آمریکا، یک کمیته تحقیق مرکب از چهرههای شاخص دو حزب جمهوریخواه و دموکرات آمریکا به سرپرستی جیمز بیکر وزیر خارجه پیشین آمریکا، در گزارش منتشر نشده خود به دولت جرج بوش توصیه کرده است که برای بازگشت ثبات و آرامش به عراق با دولتهای ایران و سوریه همکاری کند.
انتشار رسمی یافتهها و توصیههای کمیته تحقیق که از جانب جرج بوش مامور ارزیابی استراتژی آمریکا در عراق شده است، مسلما میتواند فضای افکار عمومی را در ایالات متحده در باره نحوه مدیریت بحران عراق تحت تاثیر قرار دهد. از جمله، توصیه کمیته تحقیق به همکاری با ایران برای غلبه بر بحران عراق، ممکن است به بحث چگونگی تعامل آمریکا و ایران دامن بزند. موانع همکاری آمریکا و ایران به رغم روابط خصومت آمیزشان، برای حل برخی از بحرانهای منطقهای نیاز به همکاری یکدیگر دارند، اما روند رو به وخامت روابط دو کشور، نه فقط چنین امکانی را از بین برده، بلکه رقابت دو طرف در مناطق بحرانی بر شدت بحران در آن مناطق افزوده است. بحران عراق از جمله نمونههایی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند از راه همکاری آمریکا و ایران قابل مهار است، اما موانع پیش روی نزدیکی دو کشور، تاکنون زمینهای برای عملی شدن این همکاری فراهم نکرده است. در واقع، همکاری دو کشور متخاصم برای حل یک بحران منطقهای، نیازمند آن است که آن دو کشور، حل بحران مذکور را مهمتر از اختلافهای بین خود بدانند و از این رهگذر منافع مشترک کلانی را برای همدیگر متصور باشند. این در حالی است که به نظر میرسد حل بحران عراق برای ایران و آمریکا، مهمتر از اختلافاتی که بین این دو کشور وجود دارد، نیست. تهدید "خاورمیانه بزرگ" از دیدگاه جمهوری اسلامی، حمله آمریکا به عراق آغاز اجرای سیاستی است که «طرح خاور میانه بزرگ» نام گرفته است. از منظر رهبران جمهوری اسلامی، طرح خاورمیانه بزرگ اصولا برای مهار بنیادگرایی اسلامی و ایجاد دولتهای کثرتگرا و عرفی در خاورمیانه طراحی شده است .
از این منظر جمهوری اسلامی علاقهای به موفقیت آمریکا در عراق نداشته باشد. آمریکا نیز به نوبه خود، ایران را کشوری میداند که با تقویت گروههای اسلامگرا در منطقه و تلاش برای دستیابی به توانایی هستهای، در صدد ایجاد محوری ضد آمریکایی برای بیرون راندن این کشور از خاور میانه است، برنامهای که به باور سران کاخ سفید منجر به حاکمیت اسلامگرایان بر خاور میانه و نابودی اسراییل میشود. از این دیدگاه روشن است که آمریکا به هر نوع مصالحهای که به تقویت نقش ایران در منطقه بیانجامد، گرایشی ندارد. توصیه های غیرعملی؟ با این حساب، توصیه گروه تحقیق آقای بیکر به همکاری آمریکا با ایران، معلوم نیست به چه معنای ضمنی دلالت میکند. آیا توصیه گروه تحقیق این است که آمریکا و ایران بدون تغییر سیاستهای کنونی خود میتوانند در باره عراق به توافق برسند؟ این مسئله پیش از این، با اعلام آمادگی دو طرف برای مذاکره بر سر عراق، آزمون شده اما به دلیل سایه انداختن اختلافهای بنیادین دو کشور بر مذاکرات، هیچگونه حاصلی در بر نداشته است. آیا توصیه گروه تحقیق آن است که ایران سیاست خود را تغییر دهد؟ واضح است که دولت ایران دلیلی برای پذیرش چنین توصیهای نخواهد یافت. آیا توصیه گروه تحقیق این است که آمریکا از دنبال کردن سیاست خاور میانهای خود دست بردارد و ایران را به همه اهداف و برنامههایش بپذیرد؟ چنین توصیهای قاعدتا گوش شنوایی در کاخ سفید نخواهد یافت، زیرا به نظر میرسد برای دولت جرج بوش، اهداف جمهوری اسلامی در خاور میانه نگران کننده تر از ادامه بیثباتی در عراق است. آیا توصیه گروه تحقیق آن است که دو کشور، راه میانهای را برای غلبه بر اختلافات خود پیدا کنند و از این طریق، راه همکاری متقابل در عراق را بگشایند؟ ممکن است منظور گروه تحقیق همین باشد، اما دستیابی به راه حل میانه در بحران روابط ایران و آمریکا به قدری مشکل و پیچیده شده است که با توصیههای کلی حاصل نمیشود. |
| ||||||||
جلال طالبانی رئیس جمهور عراق گفته است اگر ایران و سوریه به برقراری ثبات کمک کنند، خشونت در کشورش ظرف چند ماه پایان می گیرد.
او به بی بی سی گفته است که این "آغاز پایان تروریسم در منطقه" خواهد بود. جمعی از کارشناسان در آمریکا به ریاست جیمز بیکر، وزیر خارجه پیشین این کشور، خواهان تغییر سیاست آن کشور در عراق شده است. آنها توصیه کرده اند که آمریکا در عراق راه همکاری با ایران و سوریه را در پیش بگیرد و نیروهای خود را به تدریج از عراق خارج کند. آقای طالبانی نگران خروج زودهنگام نیروهای آمریکایی از عراق نیست. او به گزارشگر بی بی سی گفته است: "مطمئن هستم که کسی قصد ندارد به زودی عراق را ترک کند." هیات تحقیق دو گزینه به عنوان تغییراتی اساسی در سیاست کنونی آمریکا مورد توجه قرار داده است: خروج مرحله ای نیروهای آمریکایی از عراق یا همکاری با ایران و سوریه در تلاش برای خاتمه دادن به خشونت های جاری در این کشور بوده است. اظهارات آقای طالبانی به مثابه تائید گزارش هیئت کارشناسان آمریکایی تلقی شده است. بلر: ما فرار نمی کنیم
از طرف دیگر تونی بلر نخست وزیر بریتانیا گفته است که نیروهای این کشور پیش از انجام مأموریت خود از عراق و افغانستان "نخواهند گریخت". آقای بلر در واکنش به توصیه هیئت کارشناسان آمریکایی به سرپرستی جیمز بیکر احتمال خروج نیروهای خارجی در عراق را انکار کرده است. او در کنفرانس مطبوعاتی ماهانه خود گفت: بیرون آمدن از عراق در شرایط کنونی "دشمنان و بنیادگرایان را جری خواهد کرد." سر منزیس کمپبل رهبر حزب لیبرال دموکرات بریتانیا از آقای بلر خواسته است که "سیاست تازه ای در عراق" در پیش بگیرد. |
| |||||
اتحادیه اروپا پس از حدود سه سال گفتگو برای حل مناقشه اتمی با ایران اعلام کرد که دیگر چاره ای ندارد جز اینکه حل مناقشه را به شورای امنیت سازمان ملل متحد بداند، هرچند باب گفتگو با ایران را برای حل این مناقشه همچنان باز می گذارد.
موضع اتحادیه اروپا در قبال پرونده اتمی ایران پس از نشست وزیران امورخارجه 25 دولت عضو این اتحادیه اعلام شد که برای بررسی نحوه برخورد با فعالیت اتمی ایران و کره شمالی برگزار شده بود. یک روز پیش از این جلسه، خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفتگوی تلفنی یک ساعته ای با علی لاریجانی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام داد و درباره نتیجه این گفتگوی تلفنی به خبرنگاران گفت: "هیچ چیز، هیچ چیز، هیچ چیز تازه ای نیست، وضعیت تغییر نکرده است". اتحادیه اروپا خواهان توقف غنی سازی اورانیوم در ایران تا زمانی است که نگرانی اش از بابت فعالیت اتمی ایران رفع شود، چراکه غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا در ساخت سلاح اتمی کاربرد دارد. اما ایران همواره اعلام کرده که برنامه اتمی اش تنها در راستای اهداف صلح جویانه است و غنی سازی اورانیوم را برای خودکفایی در تولید سوخت مورد نیاز نیروگاههای اتمی دنبال می کند. گام بعدی که قرار است در قبال ایران برداشته شود بررسی قطعنامه ای است که آمریکا به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد کرده و طی آن خواستار تحریم فروش کالاهایی به ایران شده است که در ساخت سلاحهای اتمی و موشکی کاربرد دارند. شورای امنیت پیشتر طی قطعنامه ای به ایران هشدار داده بود که اگر غنی سازی اورانیوم را متوقف نکند این شورا می تواند تدابیری علیه ایران بیندیشد، در این قطعنامه بصراحت اشاره ای به تحریم ایران نشده بود. اما آگاهان می گویند میان پنج عضو دائم شورای امنیت در مورد اینکه چه تحریمهایی بر ایران اعمال شود توافق وجود ندارد. سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه پیشتر گفته که آمریکا با تدوین قطعنامه ای برای تحریم ایران، تلاش جامعه جهانی برای حل مسئله اتمی ایران را وارد وضعیت بغرنجی می کند. اروسیه و چین که دادوستد تجاری و نظامی گسترده ای با ایران دارند همواره با تحریم ایران مخالفت ورزیده اند. این دو کشور به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد دارای حق وتو هستند و می تواند مانع تصویب قطعنامه های مصوب این شورا شوند. در میان پنج عضو دائم شورای امنیت، موضع آمریکا این است که ایران به صورت تدریجی و با صدور قطعنامه های پی در پی تحت تحریم قرار بگیرد. بریتانیا نیز هرچند هنوز موضع صریحی درباره تحریم ایران نگرفته اما معمولاً موضعی نزدیک به آمریکا در قبال ایران داشته است. فرانسه نیز که روابط اقتصادی پردامنه ای با ایران دارد پیشتر با تحریم ایران مخالفت ورزیده اما وزیرخارجه این کشور اخیراً در مورد ضرورت تحریم ایران سخن گفته است. موضع جدید دولت فرانسه این است که تحریم ایران باید به گونه ای باشد که باعث پیشرفت در حل مسئله اتمی این کشور شود و در عین حال باید ابعاد معقول و منطقی داشته باشد و امکان آن وجود داشته باشد که در صورت توقف تحریم، شرایط به حال عادی بازگردد. |
روزنامه آمریکایی لس آنجلس تایمز گزارشی را به نقل از نتیجه تحقیقات یک گروه تحقیق انتشار داده که از سوی جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا، برای بررسی سیاست این کشور در عراق تشکیل شده و در آن تغییراتی اساسی شامل خروج تدریجی ارتش ایالات متحده و همکاری با ایران و سوریه برای استقرار امنیت در عراق توصیه شده است.
اعضای هیات، که گفته می شود از شخصیت های برجسته آمریکایی هستند، در ارزیابی گزینه های مختلف در یک اصل به توافق رسیده اند و آن لزوم تغییر در سیاست آمریکا در عراق بوده است.
این توصیه در حالی مطرح می شود که آمریکا دولت سوریه را به خودداری از اقدام موثر برای جلوگیری از عبور شورشیان مخالف دولت عراق از مرز دو کشور و حمایت از تروریسم متهم می کند و روابط ایالات متحده و ایران به دلیل برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی همچنان تیره است.