تاٰثیر آزمایش هسته‌ای کره شمالی بر بحران ایران

 

حسین علوی-سایت زمانه

آزمایش هسته‌ای کره شمالی که مورد تأیید مقامات این کشور قرار گرفته و لرزه‌نگارهای چند کشور نیز میزان قدرت تخریبی آن را ثبت کرده‌اند، واکنش اعتراض‌آمیز بین المللی وسیعی را درپی داشته است.

هفته پیش یعنی روز سوم اکتبر زمانی که دولت کره شمالی قصد آزمایش هسته‌ای خود را اعلام کرد، شاید افکار عمومی جهان کمتر باور داشت که این تهدید ظرف کمتر از یک هفته صورت عمل به خود بگیرد. به همین دلیل بود که هم از جانب کره جنوبی و هم ایالات متحده آمریکا با وجود حساسیت شدید به این مسئله، در مجموع به توصیه‌های احتیاط آمیز و بازدارنده بسنده شد. اما اکنون کره شمالی با جبهه‌ای از حملات سیاسی و پیام‌های محکوم کننده روبه‌رو است و برخی دولت‌ها ضرورت تصمیم‌گیری فوری و حاد شورای امنیت را مطرح می‌کنند. این شورا در اولین نشست اضطراری خود ضمن ابراز نگرانی شدید، اقدام کره را موجب تشدید تنش در منطقه ارزیابی کرد و کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل آن را نقض مقررات بین المللی دانست.

از سوی دیگر کره جنوبی نیروهای مسلح خود را به حال آماده‌باش درآورده، و دولت‌های آمریکا، بریتانیا، ژاپن و استرالیا این آزمایش را اقدامی به شدت تحریک‌آمیز دانسته و محکوم کرده‌اند.

دولت‌های چین و روسیه نیز که به عنوان حامیان سنتی کره شمالی شناخته می‌شوند و واکنشی محتاطانه‌تر از آن‌ها انتظار می‌رفت، با این آزمایش قاطعانه مخالفت کرده و آن را در تضاد با امنیت و خواست جامعه جهانی دانسته‌اند.

جامعه بین المللی پیش از این نیز یک بار دیگر در اوائل ماه ژوئیه یعنی سه ماه پیش که کره شمالی دست به چند آزمایش موشکی زد، واکنش‌های تندی نسبت به سیاست هسته‌ای این کشور نشان داد. اما کره شمالی بدون توجه به این واکنش‌ها برنامه‌های هسته‌ای خود را دنبال کرد.

اگرچه آغاز فعالیت‌های هسته‌ای کره شمالی به دهه ۱۹۸۰ باز می‌گردد، اما برخی آگاهان برآنند که از بعد از فروپاشی اتحاد شوروی یعنی از اوائل دهه ۱۹۹۰ این فعالیت‌ها به طور جدی در جهت ساخت سلاح هسته‌ای به عنوان پشتوانه امنیت خارجی در دستور کار این کشور قرار گرفت. شاید به همین منظور بود که کره شمالی در سال ۱۹۹۳ با بازدید آژانس بین المللی از مراکز هسته‌ای خود مخالفت کرد و به دنبال آن از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته ای نیز خارج شد.

پس از آن کره شمالی همواره فعالیت‌های هسته ای خود را اقدامی در جهت دفاع از خود معرفی کرده و خواستار مذاکره دوجانبه با ایالات متحده امریکا با هدف امضای پیمانی در جهت تضمین امنیت این کشور بوده است. در سال ۱۹۹۴ اگرچه موافقتنامه‌ای بین آمریکا و کره شمالی بر سر تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای این کشور در ازای دریافت نفت و کمک های دیگر به امضا رسید، اما به دلیل عدم اجرای مفاد آن توسط کره، این پیمان در سال ۲۰۰۲ متوقف شد.

آخرین تلاش بین المللی برای مهار فعالیت های هسته ای کره جنوبی، جلب توافق این کشور به شرکت در مذاکرات شش جانبه با حضور آمریکا، کره جنوبی، روسیه، چین و ژاپن طی سال گذشته بود که پس از برگزاری چند جلسه و با اعلام عدم شرکت متوقف شد.

برخی ناظران بر این باورند که هدف اصلی کره شمالی از آزمایش‌های هسته‌ای همچنان هدفی سیاسی یعنی اعمال فشار برای ایجاد امکان مذاکره دو طرفه با آمریکا و امضای قرارداد عدم تعرض است و این هدفی است که کره شمالی مدعی است که از ابتدا دنبال می کرده است.

دکتر داود هرمیداس باوند استاد حقوق بین الملل در گفتگو با رادیو زمانه در مورد پی‌آمدهای بین المللی آزمایش هسته ای کره شمالی می‌گوید:

«مسئله انجام این آزمایش‌ها قبلا به عنوان نوعی بلوف تلقی می شد ولی اینک موضع کره را در مذاکراتش برای داد و ستد تا حدودی قوی تر می کند. اکنون کره شمالی به عنوان کشوری که موفق شده دست به آزمایش هسته ای بزند، یعنی توانائی استفاده برای مقاصد نظامی را به دست آورده است، بنابراین در مذاکرات امتیازات بیشتری می‌خواهد. شاید غرب در ابتدا عکس العملی تؤام با عصبانیت و موضعی ناسازشکارانه بگیرد، ولی اگر قرار باشد داد و ستدی صورت بگیرد نهایتا این مسئله را می پذیرد.»

مسئله مهم دیگری که اکنون مورد بحث محافل سیاسی است، تاثیر پی آمدهای آزمایش هسته ای کره شمالی بر بحران هسته‌ای ایران است.

دکتر هرمیداس باوند در این‌باره می‌گوید:
«اگر غرب و آمریکا به این نتیجه برسند که دیپلماسی‌شان در مورد کره شمالی ناکام و نافرجام بوده است، بنابراین سعی می کنند تا موضع‌شان را در مورد ایران کمی سنگین‌تر بکنند. شاید این فرصت به نفع ایران باشد که به یک راه حل مسالمت آمیز و مرضی الطرفین برسند. این آخرین فرصت‌هائی است که فعلا در پیش است. چون گروه 1+5 هم اعلام کرده اند که حتی اگر چارچوب مسئله هسته‌ای ایران به شورای امنیت هم برده شود، دلیل بر این نیست که مانع ادامه ادامه مذاکرات با ایران باشد.»

بی بی سی تلویزیون فارسی راه اندازی می کند

به گفته رئیس بخش جهانی بی بی سی، برنامه های تلویزیون فارسی بی بی سی شامل اخبار، تحلیل، گفتگو و مناظره و برنامه های مستند و فرهنگی با کیفیت بالا خواهد بود نایجل چپمن مدیر سرویس جهانی بی بی سی اعلام کرد که این مؤسسه خبری شبکه ای تلویزیونی به زبان فارسی راه اندازی خواهد کرد. اطلاعیه آقای چپمن در مورد تلویزیون فارسی بی بی سی پس از آن منتشر شد که گوردون براون، وزیر دارایی بریتانیا از تخصیص بودجه سالیانه پانزده میلیون پوند برای راه اندازی و اداره این شبکه تلویزیونی سخن گفت. آقای براون این خبر را طی سخنرانی در مؤسسه پژوهشی چتم هاوس در لندن اعلام کرد. وزیر دارایی بریتانیا در این سخنرانی تصریح کرد که تلویزیون فارسی بی بی سی در سیاستهای خبری خود کاملاً مستقل از دولت بریتانیا عمل خواهد کرد. به گفته مدیر سرویس جهانی بی بی سی، تلویزیون فارسی بی بی سی از اوائل سال 2008 میلادی، یعنی حدود یک سال و نیم دیگر آغاز به کار می کند و گفته که طرح راه اندازی این شبکه تلویزیونی را مدیران ارشد بی بی سی ریخته و به تأیید هیئت امنا و وزارت خارجه بریتانیا رسانده اند. به گفته آقای چپمن، برنامه های تلویزیون فارسی بی بی سی شامل اخبار، تحلیل، گفتگو، مناظره و برنامه های مستند و فرهنگی با کیفیت بالا خواهد بود و در ساعاتی پخش خواهد شد که مردم وقت بیشتری را صرف تماشای تلویزیون می کنند، این شبکه تلویزیونی به صورت ماهواره ای و رایگان در اختیار مردم ایران قرار خواهد گرفت. با راه اندازی تلویزیون فارسی بی بی سی، زبان فارسی سومین زبانی خواهد بود که شبکه ای تلویزیونی را در بی بی سی به خود اختصاص می دهد. تلویزیون عربی بی بی سی یک سال زودتر از تلویزیون فارسی کار خود را آغاز می کند. سرویس جهانی بی بی سی 66 سال سابقه پخش برنامه رادیویی به زبان فارسی دارد و از پنج سال پیش سایت اینترنتی فارسی نیز راه اندازی کرده است. مخاطب برنامه های فارسی بی بی سی علاوه بر ایرانیان، فارسی زبانان افغانستان و آسیای میانه و دیگر نقاط جهان نیز هست.

با سوریه مذاکره نمی‌کنیم

 

اسراییل اعلام کرد تا زمانی که سوریه از گروه‌های مسلح حمایت می‌کند با این کشور مذاکره نخواهد کرد.
بشار اسد، رییس جمهوری سوریه روز گذشته در مصاحبه با شبکه جهانی بی بی سی گفته بود کشور آماده مذاکره با اسراییل است. آقای اسد تأکید کرده بود مشتاق است پاسخ اسراییل را درباره پیشنهادش بشنود، اما درباره این‌که دولت ایهود اولمرت، خواهان برقراری صلح در منطقه است اظهار تردید کرده بود.

به گزارش خبرگزاری رویترز، میری ایسین، سخن‌گوی دفتر نخست وزیر اسراییل، گفت اسراییل همواره در پی برقراری صلح با همسایگان‌اش بوده است؛ ولی بشار اسد علاقه‌مند به صلح نیست. وی افزود رییس جمهوری سوریه نگران واکنش جهانی به حمایت دولت وی از تروریسم است و او باید با عمل خود نشان دهد که در پی صلح است نه با زبان.

ایالات متحده آمریکا و اسراییل، سوریه را متهم می‌کنند که تسلیحات و بودجه مالی در اختیار گروه‌های ضداسراییلی مانند حزب الله لبنان و حماس در فلسطین قرار می‌دهد. خالد مشعل، رییس دفتر سیاسی حماس در سوریه زندگی می‌کند

بیزبلاگر: همین خبر در بی بی سی!!!

پرز: 'اسرائیل به سوریه خوش آمد می گوید'

اظهارات آقای پرز در رسانه های گروهی اسرائیل بازتاب زیادی نداشت شیمون پرز معاون نخست وزیر اسرائیل گفته است که کشورش از سفر بشار اسد به بیت المقدس برای انجام مذاکرات صلح استقبال می کند. آقای پرز گفته است که اطمینان دارد کشورش برای انجام گفتگوهای مستقیم با سوریه آمادگی دارد. آقای اسد روز دوشنبه گفته بود که آماده است با اسرائیل راجع به یافتن راه حل صلح آمیز برای بحران خاورمیانه گفتگو کند. اما اهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل اظهارات آقای پرز را تائید نکرده است. سخنگوی او گفت که دعوت از رئیس جمهور سوریه از طرف آقای اولمرت صورت نگرفته است. آقای پرز در مصاحبه ای تلویزیونی با اشاره به گام تاریخی انور السادات در سال 1978 گفت: "چرا اسد مثل سادات به اینجا نمی آید؟" مذاکرات صلح میان سوریه و اسرائیل شش سال پیش قطع شد. در آن زمان سوریه از اسرائیل درخواست کرده بود که بلندی های گولان را که اسرائیل از سال 1967 اشغال کرده است، به سوریه برگرداند. آقای اسد در گفتگوی اخیر خود با بی بی سی گفته است که سوریه و اسرائیل می توانند با حفظ مناسبات همجواری در کنار هم زندگی کنند. به عقیده جان سیمپسون گزارشگر بی بی سی، اسرائیل دیگر از حمله اسرائیل واهمه ای ندارد، زیرا این کشور نتوانست بر حزب الله لبنان که از جانب سوریه حمایت می شود، فایق آید. دولت کنونی ایالات متحده دولت سوریه را جزو کشورهایی خوانده است که "محور شرارت" خوانده می شوند. بیزبلاگر: کدام درست است!

استراتژی هسته ای ایران

به نوشته اکونومیست سخنان احمدی نژاد به لفاظی های جهان سومی نزدیکتر شده است هفته نامه اکونومیست چاپ لندن در شماره 7 اکتبر در مقاله ای به ارزیابی مساله هسته ای ایران پرداخته است. اکونومیست در این مقاله که با عنوان "ساخت اورانیوم در حالیکه خورشید هنوز می درخشد" چاپ کرده یادآور می شود که روز 3 اکتبر، و در حالیکه پنج عضو دایم شورای امنیت عزم جزم کرده بودند که درباره وضع تحریم هایی علیه ایران فکر کنند، دولت ایران بدون هیچ مقدمه ای پیشنهاد کرد که فرانسه رهبری کنسرسیومی را برای غنی سازی اورانیوم در خاک ایران بر عهده بگیرد. اکونومیست می نویسد، در چارچوب فرضیه های مقامات ایرانی، چنین راه حلی می توانست سوء ظن آمریکا، اسرائیل و اتحادیه اروپا و بسیاری دیگر از کشورها در این مورد را مرتفع کند که ایران در نظر دارد فناوری غنی سازی اورانیوم را برای تولید بمب اتمی مورد استفاده قرار دهد. این هفته نامه می نویسد که بریتانیا، فرانسه و آلمان، که بیش از هر کشور دیگری در  مذاکرات با ایران از سال 2003 سرمایه گذاری کرده اند، پیش از این هم با شرایط مشابهی رو در رو بوده اند که از جمله واکنش های  ایران به پیشنهاد روسیه برای غنی سازی اورانیوم است که مقامات ایرانی سرانجام آن را رد کردند. به نوشته اکونومیست اخیرا مقامات ایرانی با پیشنهادی در مورد امکان تعلیق غنی سازی در جریان دور جدیدی از مذاکرات، که مطابق معمول، در آخرین دقایق ارایه شد، توانستند ضرب الاجل شورای امنیت برای تعلیق غنی سازی اورانیوم را پشت سر بگذارند و با این ترفند به چین و روسیه شهامت لازم را بدهند تا مخالفت قدیمی خود با وضع تحریم های مورد علاقه دولت آمریکا علیه ایران را مورد تاکید قرار دهند.  آقای سولانا هفته گذشته به این نتیجه رسید که ایران آماده تعلیق غنی سازی نیست و کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا نیز روز 2 اکتبر اعلام کرد کرد که در چنین صورتی، باید برای وضع تحریم هایی علیه ایران به شورای امنیت مراجعه کرد   اکونومیست این هفته نامه بریتانیایی می نویسد که خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا کوشیده است تا منظور دقیق ایرانی ها را کشف کند اما چنین امری آسان نبوده است و علی لاریجانی، سرپرست مذاکرات هسته ای ایران، در ملاقات با آقای سولانا در ماه گذشته بیشتر به محل برگزاری مذاکرات پیشنهادی و مقامات شرکت کننده در آن علاقه نشان می داد تا بحث در باره تعلیق غنی سازی. اکونومیست می نویسد که آقای سولانا هفته گذشته به این نتیجه رسید که ایران آماده تعلیق غنی سازی نیست و کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا نیز روز 2 اکتبر اعلام کرد کرد که در چنین صورتی، باید برای وضع تحریم هایی علیه ایران به شورای امنیت مراجعه کرد. تنبیه های بین المللی اکونومیست به نقل از یک دیپلمات غربی می نویسد که اگر ایران هدف تنبیه های بین المللی قرار گیرد، این تنبیه ها لااقل در مرحله اول بیشتر جنبه "نمادین" خواهد داشت و همراه با تشدید محدودیت های کنونی در مورد انتقال فناوری هسته ای، شامل اقداماتی در زمینه جلوگیری از فروش موشک و سایر اقلام نظامی نیز می شود، البته با این فرض که روسها، که سازنده تنها رآکتور هسته ای و هنوز غیر فعال ایران بوده اند، این تحریم ها را به اجرا بگذارند. به نوشته اکونومیست، در حال حاضر کسی انتظار ندارد ایران هدف تحریم هایی قرار گیرد که باعث آزار مصرف کننده و تولید کننده ایرانی می شود و خانم رایس نیز تاکید داشته که تنبیه های بین المللی شامل صادرات فرآورده های نفتی به ایران نخواهد شد. به نوشته اکونومیست، در عین حال، فشار آمریکا باعث شده است تا تعداد روزافزونی از شرکت های خارجی، به خصوص آنهایی که با ایالات متحده روابطی دارند، از معامله با جمهوری اسلامی خودداری ورزند و گزارش شده است که آمریکا تعدادی از بانک های اروپایی را قانع کرده است تا روابط خود با ایران را کاهش دهند و ژاپن نیز به کنار گذاشتن قرار داد دو میلیارد دلاری توسعه بزرگترین حوزه نفتی ایران نزدیک شده در حالیکه جمهوری اسلامی، با خزانه ای انباشته از عواید نفتی، می گوید که به چنین قراردادی نیاز ندارد.  فشار آمریکا باعث شده است تا تعداد روزافزونی از شرکت های خارجی، به خصوص آنهایی که با ایالات متحده روابطی دارند، از معامله با جمهوری اسلامی خودداری ورزند و گزارش شده است که آمریکا تعدادی از بانک های اروپایی را قانع کرده است تا روابط خود با ایران را کاهش دهند   اکونومیست اکونومیست می نویسد فرانسه از پیشنهاد اخیر ایران، که با هدف ترغیب فرانسویان به حمایت از موضع روسیه و چین ارایه شده، استقبالی نکرده و تعویق بحث در مورد تحریم ایران برای مدتی طولانی تر محتمل به نظر نمی رسد. این هفته نامه می افزاید که ماه گذشته، ژاک شیراک، رییس جمهوری فرانسه، گفت که هرگز از وضع تحریم علیه ایران حمایت نکرده و برخلاف مشی اعلام شده اتحادیه اروپا، پیشنهاد کرد که دور جدید مذاکرات قبل از تعلیق غنی سازی در ایران برگزار شود اما بعداد ادعا کرد که دیدگاه وی کاملا با نظرات جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا، انطباق دارد. اکونومیست اظهار می دارد که فرانسه، همراه با ایتالیا، که اخیرا تعداد قابل توجهی از نفرات ارتش خود را برای عملیات صلحبانی به لبنان اعزام کرده اند احتمالا تمایلی ندارند خصومت ایران را که بر گروه حزب الله نفوذ دارد بر انگیزند. اکونومیست این تحولات را آب ریختن به آسیاب آقای لاریجانی و محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران، توصیف می کند ولی می افزاید که البته رییس جمهوری این کشور سیاست خارجی را تعیین نمی کند بلکه رهبر جمهوری اسلامی ترسیم کننده خطوط اصلی آن است. تفریح جهان سومی این هفته نامه با یادآوری سخنرانی ما گذشته آقای احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل می نویسد که اظهارات اخیر وی از حد تازیانه لفظی بر اسرائیل گذشته و به لفاظی های جهان سومی و خصومت آشکار با سازمان ملل و امتیازاتی که به اعضای دایم شورای امنیت می دهد تبدیل شده است. اکونومیست اظهار می دارد که روحانیون ایران از نظر تاکتیکی افرادی زیرک هستند و در حالیکه اعتبار آنان با شکست متصور اسرائیل به دست حزب الله لبنان تقویت شده، ممکن است به این اندیشه افتاده باشند که حالا زمان مناسبی برای تحت فشار قرار دادن جورج بوش است که طرح های وی برای خاورمیانه و افغانستان در معرض مداخلات ایران قرار دارد با این هدف که وی را به قبول راه حلی برای بحران هسته ای وادار سازند که برای جمهوری اسلامی مطلوبتر است.  به گفته یک دیپلمات غربی در تهران مقامات جمهوری اسلامی نمی دانند چگونه از اقبال نیک خود بهره برداری کنند و شاهد این ادعا واکنش ناشیانه آنان به ابراز آمادگی خانم رایس در تابستان گذشته برای مذاکره در صورت تعلیق غنی سازی اورانیوم بوده است   اکونومیست به نوشته اکونومیست، گفته می شود که رهبران جمهوری اسلامی در مورد منافع مذاکرات با آمریکا و اینکه آیا تعلیق غنی سازی بهایی منصفانه برای آغاز مذاکرات است اختلاف نظر دارند و این اختلافات در واکنش محافظه کاران به انتشار نامه آیت الله خمینی در مورد تصمیم وی به پذیرش آتش بس در جنگ هشت ساله با عراق نمود کرده است. اکونومیست در توضیح ماجرای انتشار نامه آیت الله خمینی می نویسد که هدف اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس جمهوری پیشین، از انتشار نامه نشان دادن ناتوانی رهبران کنونی ایران در پیروی از سرمشق آیت الله خمینی است زیرا این رهبران از قدرت لازم برای قبول صلحی دردناک اما لازم برای منافع ملی برخوردار نیستند. اکونومیست می افزاید  هرچه ایران در مورد حل بحران هسته ای خود بیشتر تعلل ورزند و هرچه آمریکا و متحدان آن وضع تحریم ها را بیشتر به تعویق اندازند، آمریکا و اسرائیل به وضعیتی نزدیک می شوند که چاره ای نبینند مگر اینکه که خود دست به اقدام بزنند و به حملات نظامی مبادرت ورزند.

چرا ایران نسبت به تحریم احتمالی ابراز بی تفاوتی می کند؟

خاویر سولانا پس از مدت ها گفتگو نتوانست ایران را به تعلیق غنی سازی راضی کند در پی خودداری تهران از پذیرش تعلیق غنی سازی اورانیوم، گروه ۵+۱ در صدد بازگرداندن مباحث مربوط به پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند. در شرایطی که ایالات متحده قویا خواستار تحریم اقتصادی ایران است، فرانسه برای اولین بار از وضع تحریم اسقبال کرده و بریتانیا متحد اصلی واشنگتن با اعمال تحریم ها مخالفتی نکرده است. این در حالی است که روز سه شنبه یک مقام ارشد روسیه در نشست وزیران خارجه 1+5 در لندن از مخالفت کشورش و کشور چین با تهدید ایران خبر داده است. شاید با توجه به این موضعگیری هاست که کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا گفته هماهنگی مواضع برای تحریم ایران در میان گروه ۵+۱ کار دشورای است. باز گذاشتن راه گفتگو خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، همزمان با اعلام تلویحی شکست مذاکرات می گوید که حتی در صورت وضع تحریم، درهای گفتگو به روی ایران باز است. سخنان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نشان می دهد که طرف های مذاکره با ایران که در اندیشه تحریم اقتصادی این کشور هستند، حاضر نیستند مسیر تحریم ها تا به آخر پیموده شود.  به نظر می رسد این سیاست تنها به خاطر تشویق تهران به تعلیق غنی سازی اورانیوم نیست، بلکه جامعه جهانی خود نیز برای وضع تحریم های موثر بر ایران با چالش های عمده ای رو به رو است   به نظر می رسد این سیاست تنها به خاطر تشویق تهران به تعلیق غنی سازی اورانیوم نیست، بلکه جامعه جهانی خود نیز برای وضع تحریم های موثر بر ایران با چالش های عمده ای رو به رو است. اعضای دایم شورای امنیت تا کنون اعلام کرده اند که در صورت سرپیچی ایران از خواست تعلیق، تحریم هایی بر تهران اعمال خواهد شد که هدف آن فشار بیشتر به دولت و نه ملت ایران است. به این ترتیب عمده تحریم هایی که تا کنون پیش بینی شده است، ممنوعیت فروش سلاح، محدودیت در سپرده گذاری های دولت در بانک های خارجی و حداکثر محرومیت سفر مقام ایرانی به خارج خواهد بود. تحریم های بی اثر؟ در بحث سلاح، روسیه عمده ترین شریک ایران است. در عین حال، ایران نیز در سالهای اخیر تلاش های گسترده ای برای تولید محصولات دفاعی و سلاح های متعارف انجام داده و در برخی موارد - همچون موشک های شهاب - نگرانی هایی نیز برای غرب ایجاد کرده است. در سوی دیگر، مسکو نیز طی سالهای اخیر تحت فشار زیادی از سوی آمریکا قرار داشته تا فروش سلاح به ایران را متوقف کند. اگرچه روسها در موضع گیر های علنی یه خواست ایالات متحده پاسخ منفی داده اند، اما بعید به نظر نمی رسد که همچون ساخت نیروگاه اتمی بوشهر، چندان هم رضایت مشتری خود را جلب نکرده باشند.  ممنوعیت سفر مقام های ایرانی به خارج از کشور نیز با توجه به باز یودن درهای مذاکره چندان کارآمد به نظر نمی رسد. دستکم به این دلیل که هر زمان ایران تصمیم به ادامه مذاکره بر سر تعلیق غنی سازی بگیرد چاره ای جز سفر مذاکره کنندگان به خارج از ایران و در عمل نقض تحریم های سازمان ملل باقی نمی ماند   با این وصف شاید بتوان گفت که تحریم در خرید سلاح صدمه چندانی به وضعیت دفاعی فعلی ایران ایجاد نمی کند. از سوی دیگر در ماه های اخیر ایران برخی ازحساب های ارزی خود را در بانک های اروپایی جا به جا کرده است. هرچند در صورت تحریمی که از سوی سازمان ملل وضع شود فرقی میان بانک های اروپایی با آسیایی وجود ندارد اما رفتار گذشته ایران و بی اعتمادی که این کشور نسبت به بانک های اروپایی پیدا کرده، این کشور را در مقابل این نوع تحریم آماده نگاه داشته است. محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران، چندی پیش هشدار داده بود که رفتار دو گانه بانک های اروپایی باید مشوقی برای کشورهای اسلامی باشد تا خود دست به تاسیس بانکی بین المللی بزنند که از گزند تهدید ها دور باشد. ممنوعیت سفر مقام های ایرانی به خارج از کشور نیز با توجه به باز یودن درهای مذاکره چندان جدی به نظر نمی رسد. به نظر می رسد هر زمان که ایران تصمیم به ادامه مذاکره بر سر تعلیق غنی سازی بگیرد چاره ای جز سفر مذاکره کنندگان به خارج از ایران و در عمل نقض تحریم های سازمان ملل باقی نمی ماند. فشار هایی که اعمال نمی شود؟ هر بار که بر شدت فشار های جامعه جهانی به چهارمین تولید کننده نفت جهان افزوده می شود، بهای این کالا در بازارهای بین المللی نیز سیر صعودی پیدا می کند. قیمت نسبتا بالای نفت که طی ما های اخیر رکورد افزایش را شکست و در جریان مذاکرات ایران و اروپا اندکی ثبات یافت، تحریم نفتی ایران را نیز برای آمریکا به گزینه ای نامطلوب بدل می کند.  شاید مهمترین اقدام واشنگتن در اعمال فشار اقتصادی بر ایران طی ماه های اخیر منصرف کردن ژاپن از شرکت در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان در جنوب غربی ایران بوده باشد   آمریکا از ابتدای طرح پرونده ایران در شورای امنیت بر به کارگیری "تحریم های هوشمند" که فشار بر دولت را هدف می گیرد و اثری بر زندگی مردم نمی گذارد تاکید داشته است. واقعیت آن است که این موضوع دایره تحریم ها را تنگ می کند و گزینه های زیادی باقی نمی گذارد. شاید مهمترین اقدام واشنگتن در اعمال فشار اقتصادی بر ایران طی ماه های اخیر منصرف کردن ژاپن از شرکت در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان در جنوب غربی ایران بوده باشد. ایالات متحده آمریکا طی ماه های اخیر تلاش یک جانبه ای را اغاز کرده تا در صورت ناکام ماندن طرح تحریم اقتصادی از طریق سازمان ملل، این کشور توانایی اعمال فشار به ایران را حفظ کند. اما گفته های اخیر وزیر امور خارجه این کشور در حذف گزینه تحریم نفتی و خروج همراه با ناخشنودی ژاپن از میدان نفتی آزادگان، نشانگر برخی مشکلات است که ایالات متحده دستکم در کوتاه مدت با آنها درگیر است. صدور مجوز تعمیر هواپیماهای مسافربری "ایرباس" ایران از سوی واشنگتن که با اهداف بشر دوستانه انجام شده نیز نشان می دهد که دست آمریکا برای اقدامی که مردم ایران را تحت فشار بیشتری بگذارد که نتیجه آن نارضایتی بیشتر از سیاست های ایالات متحده است، چندان باز نیست. چشم به بازار ایران در این میان اروپا نیز که سهم عمده ای از بازار ۷۰ میلیونی ایران را در غیاب ۲۷ ساله آمریکا در اختیار دارد با گسترش دامنه تحریم های ایران موافق به نظر نمی رسد. آلمان که یکی از اعضای گروه ۵+۱ است مهمترین شریک اقتصادی ایران در اروپا است و فرانسه دیگر عضو این گروه سرمایه گذاری کلانی در بخش نفت و گاز ایران و صنایع خودرو سازی جمهوری اسلامی دارد.  آلمان که یکی از اعضای گروه ۵+۱ است مهمترین شریک اقتصادی ایران در اروپا است و فرانسه دیگر عضو این گروه سرمایه گذاری کلانی در بخش نفت و گاز ایران و صنایع خودرو سازی جمهوری اسلامی دارد   هم اکنون شمار زیادی از اتومبیل های پایتخت ایران با تکنولوژی فرانسوی در حرکت اند. این بازار گسترده در انتظار یک خودروی تازه فرانسوی به نام "ال ۹۰" نیز هست که فرانسوی ها با پذیرش بسیاری از خواسته های ایران که پیش از این کم سابقه بود، همکاری با ایران را ادامه دادند. چین نیزکه در حال رقابت با روسیه برای حضور در آسیای میانه و منطقه دریای خزر است، بزرگترین موافقت نامه تاریخ نفتی ایران را به میزان 70 میلیارد دلار برای صادرات گاز مایع طبیعی با ایران به امضا رسانده است. چین در انتظار است تا با راضی نگاه داشتن تهران از خود و چراغ سبز واشنگتن این موافقنامه را به قرار داد تبدیل کند؛ امری که در صورت وضع تحریم علیه ایران اگر با مخالفت تهران رو به رو نشود این بار مانع حقوقی شورای امنیت را پیش پای خود خواهد داشت. ایالات متحده؛ حامی جدی تحریم برای تحریم ایران، این فقط ایالات متحده است که به علت غیبت ۲۷ ساله اقتصادی این کشور در ایران، با مانع چندانی از سوی بازار خود رو به رو نیست و فقط چشم به افزایش قیمت های جهانی نفت در صورت تحریم ایران دارد. مراودات اقتصادی ایران و اروپا که در سال های اخیر - شاید آگاهانه از سوی ایران - افزایش یافته، علت کندی روندی است که ایالات متحده قصد دارد برای تحریم ایران در پیش بگیرد. تحریم های که حتی در صورت اعمال، اثر فوری و چندانی بر آن متصور نیست، و آنطور که شواهد نشان می دهد قرار هم نیست به زودی بر دامنه آن افزوده شود. شاید این وضعیت نشان دهد که چرا ایران بارها اعلام کرده از این دست تحریم ها نگرانی ندارد.