سیاست‌های عربستان در قبال ایران و دیدگاه تحلیلگر آمریکایی

یکی از اعضای ارشد شورای روابط خارجی‌آمریکا با بررسی سیاست‌های واشنگتن در قبال ریاض، خواهان تغییر سیاست‌های آمریکا در قبال عربستان سعودی شده است. "پیتر بینارت" ‪ Peter Beinart‬در مقاله‌ای که روز جمعه در هفته‌نامه آمریکایی تایم منتشر شد، نوشت: در دهه ‪ ۱۹۸۰‬ریاض به عنوان نماینده آمریکا در رویارویی آن با شوروی، از شبکه‌ای حمایت مالی کرد که بعدها به گروه القاعده معروف شد و امروز نیز عربستان به عنوان نماینده آمریکا در رویارویی با ایران می‌پردازد که البته ممکن است باعث برافروخته شدن آتش جنگ سنی و شیعی گردد. عضو شورای روابط خارجی آمریکا افزوده است: واقعا توانایی‌های آمریکا در خاورمیانه تا چه اندازه کاهش یافته که برای رسیدن به اهداف خود دست به دامان عربستان سعودی شده است؟ وی در ادامه با اشاره به اقدامات اخیر ملک عبدالله در خصوص فلسطین و لبنان نوشته است: پادشاه عربستان درماههای اخیر باعث کاهش قیمت جهانی نفت شده که از نظر بسیاری از ناظران هدف او تضعیف قدرت دولت محمود احمدی نژاد رییس جمهوری ایران است. بینارت می‌نویسد:سعودی‌ها همچنین به صورت مخفیانه از افزایش نیروی نظامیان آمریکا در عراق حمایت کرده‌اند. به عبارت دیگر در هر نقطه‌ای از خاورمیانه که به نظر مهم می‌رسد، ریاض نقش رهبری را برعهده دارد و این واشنگتن است که آن را دنبال می‌کند. این عضو شورای روابط خارجی آمریکا افزوده است: البته قرار نبود وضعیت اینگونه باشد زیرا برای بسیاری از مردم آمریکا، یکی از درس‌های اصلی ‪۱۱‬ سپتامبر این بود که ائتلاف آمریکا و عربستان به یک رابطه بسیار خطرناک تبدیل شده است. وی نوشته است: کمیسیون ‪ ۱۱‬سپتامبر ریاض را یک "متحد مشکل ساز" خواند. کنگره سعی کرد ریاض را تحریم کند و جرج بوش نیز از حکومت پادشاهی عربستان خواست اصلاحات سیاسی را اتخاذ کند. بینارت می‌نویسد: یکی از دلایل آغاز جنگ عراق، رهایی آمریکا از چنگ ریاض بود. یک دولت دوست در بغداد باعث می‌شد آمریکا کمتر به نفت عربستان اتکا داشته باشد و از سوی دیگر حکومت پادشاهی عربستان تحت فشار بیشتری قرار گیرد تا سیستم سیاسی خود را بازتر نماید. به این ترتیب یا حکومت عربستان سعودی تغییر می‌کرد یا رابطه آن با واشنگتن و شاید هم هر دو. "هرچند این تئوری مورد نظر بود ولی امروزه عراق بسیار کمتر از دوران حکومت صدام نفت صادر می‌کند و بجای اینکه عراق به الگویی برای سعودی‌ها تبدیل شده باشد، جنگ عراق بهانه خوبی به حاکمان عربستان داده لذا اگر از آنها دمکراسی بخواهیم، آنها خواهند گفت که در عوض دچار هرج و مرج خواهند شد". به‌نوشته وی، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه گفته است خاورمیانه واقعا در حال تقسیم شدن به دو دسته است که در یک طرف افراطیون و در طرف دیگر دولت‌های مسئول قرار دارند اما سووالی که مطرح می‌شود این است که ریاض تا چه اندازه "مسوول" است؟ عضو شورای روابط خارجی آمریکا می‌نویسد: عربستان از مدت‌های بسیار دور در تلاش بوده تا فرقه وهابیت را به دیگر کشورها صادر کند. این فرقه از اسلام که هیچ بردباری نسبت به دیگر فرقه‌های اسلام و بخصوص تشیع ندارد، هم اکنون برای مقابله با نفوذ ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. بینارت افزوده است: هرچند ممکن است رایس این تقسیم جدید در خاورمیانه را به عنوان تقسیمی بین دولت‌های مسوول علیه افراط گرایان بداند، ولی در ریاض این تقسیم به معنی تقابل اهل سنت با شیعیان است. این تحلیلگر آمریکایی افزوده است: بر اساس گزارش گروه تحقیقات عراق، برخی از شهروندان سعودی از شورشیان سنی عراقی حمایت مالی می‌کنند. در نوامبر گذشته نیز یکی از مشاوران دولت عربستان هشدار داد در صورتی که آمریکا نیروهای نظامی خود را از عراق خارج کند، حکومت عربستان تسلیحات در اختیار شورشیان سنی قرار خواهد داد. به نوشته وی، روحانیون سعودی نیز اتهامات خود علیه شیعیان را تشدید کرده و آنها را مرتد می‌خوانند. بینارت تصریح دارد: سعودی‌ها یک بار دیگر با آتش بازی می‌کنند و آمریکا نیز ممکن است در این میان دچار سوختگی شود. وی افزوده است: آمریکا نمی‌تواند بخاطر ضعیف شدن مواضع خود به صورت کامل از عربستان فاصله بگیرد زیرا آمریکا به کمک ریاض احتیاج دارد ولی واشنگتن در عین حال نباید به آنها اجازه دهد خود را در دام جنگ سرد خاورمیانه بیاندازد. این عضو شورای روابط خارجی آمریکا نوشته است: به همین علت است که واشنگتن باید خود پیشنهاداتی را به ایران بدهد تا رابطه‌آن با قدرتمندترین قدرت شیعی منطقه از طریق ریاض برقرار نشود. وی افزوده است: قرار دادن سیاست‌های خارجی آمریکا در دست سعودی‌ها بسیار خطرناک است و این مساله‌ای است که ما تاکنون باید آن را درک کرده باشیم.

دولت بوش فشل است

یکی از تحلیلگران روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز با اشاره به آن چه که کاخ سفید در تقابل با ایران، کره ‌شمالی و عراق در پیش گرفته، از دولت بوش به عنوان یکی از دولت‌هایی در تاریخ آمریکا یاد می‌کند که به شدت از درون پاشیده و فشل شده است. "توماس ال‌ فریدمن" روز جمعه نوشت : تماشای تقلای دولت بوش با ایران، کره ‌شمالی و عراق من را به یاد مسایلی می‌اندازد که در دولت ریگان رایج بود، این که راستگراها هرگز نمی‌دانند که راست‌های افراطی چه می‌کنند. "در حقیقت اگر تاریخچه داخلی دولت بوش بخواهد نوشته شود ما در می‌یابیم که بر خلاف وجهه مدیریتی دقیق درباره مبانی اجرایی بر اساس اصول محافظه‌کاری، باید این دولت را یکی از پاشیده‌ترین دولت‌های تاریخ آمریکا از درون نامید". به نوشته فریدمن، تنها نکته‌ای که همه دوستان بوش بر آن متفق‌القول هستند این است که آنها هرگز کاری را که بیل کلینتون، رئیس جمهوری آمریکا کرد، انجام نخواهند داد ، اما محاکمه "اسکوتر لیبی" ‪ Scooter Libby‬و شهادت وی درباره نزاع میان "دیک چنی"معاون رئیس جمهوری و دیگر مقامات آمریکایی حاضر در کاخ سفید و سازمان سیا و مخالفت‌ها با رویکرد وزارت امور خارجه دلیل محکم برای برطرف شدن تردیدها درباره از هم پاشیدگی دولت بوش است. این تحلیلگر آمریکایی افزوده است : زمانی که حتی "جان بولتون" سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل نیز از توافق میان واشنگتن و کره ‌شمالی به عنوان معما یاد می‌کند این امر نشانه بارز از اختلاف بزرگ درونی است که همه تیم بوش با آن درباره چگونگی برخورد با برخی دولت‌ها مواجه هستند، به‌ عبارتی آنها درباره تغییر نظام‌ها و یا تغییر رفتار نظام‌ها اختلاف دارند. فریدمن به نقل از "رابرت لیتواک" ‪ Robert Litwak‬عضو مرکز ویلسون ‪ Wilson‬نوشته است : دولت بوش در قبال ایران و کره ‌شمالی سیاست روشنی نداشته است. لیتواک که به تازگی کتابی با عنوان "تغییر نظام : راهبرد آمریکا از زاویه منشور ‪ ۱۱‬سپتامبر" منتشر کرده، می‌افزاید : شعار دولت بوش این است که همه گزینه‌ها روی میز است ، اما نکته ناخوشایند این است که مقاصد بسیار متعددی نیز مطرح است از آنجایی که دولت بوش از مدت‌ها پیش درباره ایران و کره‌شمالی درباره تغییر نظام و یا تغییر رفتار این نظام‌ها اختلاف داشته، نتوانسته به هیچ یک از اهداف خود نایل آید. همه این مسایل به این سمت پیش رفت که ایران و کره‌شمالی با برنامه هسته‌ای خود از اطمینان بوش خارج شده‌اند. تحلیلگر نیویورک تایمز در ادامه تصریح دارد : بوش هم‌اکنون به این امر پی برده و تلاش دارد چاره‌ای بیابد یکی از انتقادهایی که به کلینتون وارد بود این بود که وی بیش از هر رئیس جمهوری دیگر در آمریکا سیاست‌هایش را تکرار کرد اما بوش نیز برای این در اذهان خواهد ماند که بیش از هر رئیس جمهور دیگری در آمریکا سیاست خارجی خود را از نو تکرار کرد. به عقیده فریدمن ، بوش در مورد کره‌شمالی در نهایت تصمیم گرفت که تنها بر تغییر رفتار کره‌ای‌ها تمرکز داشته باشد و برای همین به توافق حساسی با کیم جونگ ایل تن داد تا پیونگ یانگ از فهرست کشورهای ترویستی خارج شده و روابط عادی با این کشور برقرار شود به این شرط که آقای کیم نیز دست از سلاح هسته‌ایش بردارد. این تحلیلگر آمریکایی افزوده است:اما این توافق می‌شد چند سال پیش حاصل شود زمانی که کره ‌شمالی تنها دو بمب هسته‌ای داشت و دولت بوش تکلیف خود را در قبال تغییر نظام و یا تغییر رفتار این رژیم زودتر اتخاذ نکرد زمانی که دولت بوش در گیر و دار این تصمیم بود، کیم جونگ ایل توانست زرادخانه هسته‌ای خود را تقویت و ‪ ۶‬بمب بر شمار بمب‌های خود بیفزاید. وی درادامه این سوال را مطرح کرده که چرا پس از گذشت یک سال از اظهارات بوش مبنی بر این که آمریکا به نفت معتاد شده، هنوز فکری برای رهایی از این اعتیاد نشده است؟" نویسنده در پاسخ می‌نویسد : دلیل این امر آن است که بنیادگراهای بازار در کاخ سفید توسط دیک چنی هدایت می‌شوند فردی که به شدت مخالف هرگونه تلاش دولت برای تولید تاکسی‌های کربن‌سوز و کسب مالیات لازم برای جایگزین کردن منابع انرژی است. وی مانع عملگراهای اقتصادی می‌شود که تمایل به این کار دارند و آقای بوش در این کار دخالت نمی‌کند. فریدمن به وضعیت کنونی عراق اشاره و افزوده است : اگر دونالد رامسفلد، وزیر دفاع پیشین آمریکا و دیک چنی اینقدر وقت خود را صرف توطئه‌چینی و نقشه کشیدن برای سرنگونی صدام کردند صرف اداره ان می‌کردند الان عراق به سوئیس بدل شده بود. بوش در اقدامی تکراری دیگر تعداد نیروهایش را در عراق افزایش می‌دهد و رئیس جمهوری آمریکا در سال ‪ ۲۰۰۷‬همان کاری را می‌کند که در ‪ ۲۰۰۳‬انجام داد و در طول این مدت هزینه هنگفتی به بار آورد. وی نوشته است: حال چگونه باید از تکرار این اشتباه در ایران جلوگیری کرد؟ بگذارید یک توافق واقعی مطرح شود،باید در ازای توقف برنامه‌های هسته‌ای ایران رابطه کامل دیپلماتیک، ارایه تضمین‌های امنیتی و ارایه ویزا به هزاران دانشجوی ایران پیشنهاد شود و اگر این کار را نکرد آنگاه باید به فکر تشدید تحریم و انزوای تهران بود. این تحلیلگر آمریکایی افزوده است: چنین پیشنهادی دستکم اثراتی دارد و آمریکا را بیشتر با متحدانش علیه تهران متحد می‌کند .

شیعیان یمن و تصرف یک پادگان ارتش

همزمان با تشدید حملات سنگین نظامیان یمن به مواضع رزمندگان شیعه در استان‌های شمالی این کشور، شیعیان با حمله به پادگان "قهرةالضراب"، این پایگاه مهم نظامی را به تصرف خود درآوردند. به گزارش فارس، روزنامه سعودی "عکاظ" نوشت: رزمندگان شیعه پس از درگیری با نیروهای نظامی یمن در استان سحار، پادگان "قهرةالضراب" را تصرف کردند. در پی این عملیات موفقیت‌آمیز، شیعیان با برافروختن آتش در بلندی‌های سحار، حیدان و مران، این پیروزی را جشن گرفتند. از سوی دیگر منابع نظامی یمنی اعلام کردند پس از 48 ساعت درگیری نفس‌گیر منطقه المهاذر را که تحت کنترل شیعیان بود تصرف کرده‌اند. این گزارش حاکی است جنگ در 10 منطقه آل‌صیفی، الطلح، آل‌غبیر، الأبقور، مذاب، الجعملة، آل‌سالم، سفیان، عزل و حیدان از شدت بیشتری برخوردار است. به علت سانسور شدید دولت یمن در قبال حوادث استان صعده، تا کنون هیچ تصویری از این حوادث منتشر نشده است. بیزبلاگر: علی رغم اینکه یمن در حاشیه خاور میانه واقع شده است اما بدلایلی حوادث این کشور نقش بسیار مهمی در مجموعه مسائل مربوط به این منطقه دارد! آینده آبستن حوادث بسیاری است!

آغاز فرآیند تحریم جامع ایران

دیپلمات‌های ارشد پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان روز دوشنبه در لندن بررسی قطعنامه جدید سازمان ملل علیه ایران را آغاز می‌کنند. هدف از این نشست افزایش فشار بر ایران و متقاعد کردن مقامات این کشور به تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای عنوان شده است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس پس از اعلام گزارش منفی محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برخی از کشورها خواستار اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران شده‌اند.    انگلیس، فرانسه و آمریکا از جمله اعضا گروه 1+5 هستند که از تحریم‌های وسیع‌تر در مقابل ایران حمایت می‌کنند اما آنها باید بتوانند چین و روسیه را نیز با خود همراه کنند.  برخی از دیپلمات‌های آگاه، محدودیت‌های مسافرتی و گسترش لیست تجهیزات و مواد ممنوعه برای ایران را از جمله تحریم‌های وسیع‌تر شورای امنیت علیه ایران عنوان کرده‌اند. اما نیکلاس برنز معاون وزیر خارجه آمریکا گفت: هنوز زود است که در مورد خبرهای قطعنامه جدید علیه ایران اظهارنظر کنیم. ویتالی چورکین سفیر روسیه در سازمان ملل معتقد است که با تشدید تحریم ها علیه ایران مساله حل نمی شود و این موضوع باید در قالب گفت و گو مرتفع گردد. وی روز پنجشنبه پس از نشست شورای امنیت گفت در مورد تصویب قطعنامه دیگری علیه ایران نظری ندارد و فعلا هیچ دستوری از مسکو دریافت نکرده‌ است.  خبر آغاز فرآیند تصویب قطعنامه دوم تحریم ایران در شرایطی منتشر می‌شود که کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا روز شنبه با اشاره به پایان ضرب‌الاجل شورای امنیت سازمان ملل درباره فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی اعلام کرد «تنها وحدت جامعه جهانی در مقابل تهران است که می‌تواند به مهار برنامه هسته‌ای این کشور کمک کند». وی تصویب قطعنامه دوم شورای امنیت علیه ایران را در همین راستا ارزیابی و اظهار امیدواری کرد کشورهایی مثل روسیه از تصویب تحریم‌های گسترده‌تر علیه ایران حمایت کنند.  نماینده ایران روز جمعه در شورای امنیت سازمان ملل رسما اعلام کرد که تهران هیچ‌یک از فشارهای بین‌المللی را نمی‌پذیرد و به فعالیت‌های هسته‌ای‌اش ادامه می‌دهد.

ایران اگر می خواست، مدت ها پیش می توانست بمب اتمی بسازد

 "یوگنی آداموف" وزیر اسبق انرژی اتمی روسیه معتقد است که ایران توان ساخت سلاح هسته ای را دارد. آداموف در مصاحبه ای با رادیو "اکو مسکو" اظهار داشت: "ایران می تواند سلاح هسته ای بسازد. آنها افراد تحصیلکرده بسیاری دارند. متخصصین در زمینه هسته ای حتی در زمان شاه در غرب تحصیل کرده بودند".

به گفته وی، او در زمان وزارت خود با چنین متخصصینی ارتباط داشت. آداموف گفت: "مسلم است که آنها می توانند بمب اتمی بسازند". در عین حال بعقیده وی، درصورتی که تهران تصمیمی سیاسی برای ساخت بمب هسته ای می گرفت، "مدت ها پیش بمب اتمی در ایران ساخته می شد".

آداموف همچنین افزود که هنوز در ایران تعداد سانتریفیوژها برای غنی سازی اورانیوم با اهداف نظامی کافی نیست.